An eileamaid peighinn san Eilean Sgitheanach

Bheir am bloga seo sùil air ainmean leis an eileamaid peighinn san Eilean Sgitheanach.

’S e eileamaid cumanta a th’ ann. Mar sin dheth, bidh peighinnean gu tric air an sònrachadh gus am bi fios aig muinntir an àite dè an tè air a bheilear a’ bruidhinn. Nochdaidh peighinnean san Eilean Sgitheanach cuide ri eileamaidean sònrachaidh a dh’ainmicheas feartan-tìre nàdarra (m.e. Peighinn a’ Chorrain, NG526332; Peighinn an Easa, NG427467), daoine (m.e. Peighinn a’ Ghobhainn, NG401718; Peighinn nam Fìdhleir, NG487417), no cuide ri buadhair a dh’innseas dhuinn cò ris a tha a’ pheighinn coltach (m.e. A’ Pheighinn Mhòr, NG422487; A’ Ghlas-Pheighinn, NG462684).

Tha e coltach gu bheil fuaimneachadh àraidh ann an Gàidhlig an Eilein Sgitheanaich airson an fhacail peighinn. Chruithnich Charles Robertson (2019) foirm leis an fhuaimneachadh ‘beinn’ airson a h-uile h-ainm leis an eileamaid peighinn san Eilean Sgitheanach. Air an dàrna làimh, dh’fhaodadh sin a chiallachadh gur e an eileamaid beinn a chì sinn sna h-ainmean sin. Ach air an làimh eile, tha Robertson fhèin ag innse dhuinn gur e peighinnean a th’ ann an cuid de na h-ainmean sin (m.e. Peighinn a’ Chorrain: Beinn a chorran, Pei(gh)inn a’ chorrain; Peighinn nam Fìdhleir: Beinn a’ fidhleir Pei(gh)inn a fìdhleir). A thuilleadh air sin, tha an eileamaid peighinn a’ dèanamh barrachd ciall airson nan àitichean sin a thaobh cruth na tìre.

Mar sin dheth, tha a thuar gun robh an dà fhacal beinn is peighinn air am fuaimneachadh san aon dòigh le muinntir an Eilein Sgitheanaich nuair a chruinnich Robertson am fiosrachadh aige. Chì sinn foirmean a tòiseachadh le b- airson cuid de na h-ainmean leis an eileamaid peighinn ann an tùsan eachdraidheil cuideachd. Chì sibh, mar eisimpleir, foirmichean eadar-dhealaichte de Pheighinn a’ Chorrain agus de Pheighinn an Easa gu h-ìosal is foirmichean le b- nam measg.

Peinachorrain ~ Peighinn a’ Chorrain (NG526332)

Benicoran	1776 Mackenzie
Peinnachorian	1807 Arrowsmith
Piennachorian	1820 Thomson
Peinchorran	1. deas. mapa OS (1882)
Beinn-a-chorrain	Napier Commission (1883)
Beinn a chorran, Pei(gh)inn a’ chorrain	Robertson (2019, 194)

Peiness ~ Peighinn an Easa (NG427467)

Benesson	1. deas. mapa OS (1881)
Peiness	Forbes (1923, 275)
Beinn an easa	Robertson (2019, 198)
Peighinn an Easa	Taylor “Place-names of Scotland”

Clàr-leabhraichean
Robertson, Charles M. 2019. Scottish Gaelic Place-Names: The Collected Works of Charles M. Robertson 1864-1927. Deas. le Jacob King. Slèite, an t-Eilean Sgitheanach: Clò Ainmean-Àite na h-Alba.