Tuairisgeul
Stuart Harris
Tha an leabhar mòr, cruth-atharrachail seo a’ gabhail a-steach ainmean, sean is ùr, aig na mìltean de shràidean, rathaidean, bailtean-beaga, beanntan agus àiteachan eile taobh a-staigh Dùn Èideann an latha an-diugh — sgìre de chòrr is ceud is còig mìle ceàrnagach. Anns an leabhar-iomraidh cudromach seo, tha Stuart Harris a’ coimhead air cuin, ciamar agus carson a nochd gach ainm, agus air mar a tha ainmean air atharrachadh bhon uair sin.
Ach chan eil an leabhar seo dìreach na liosta de dh’ainmean-àite — tha mòran fiosrachaidh bheòthail ann cuideachd mu mhuinntir Dhùn Èideann thar nan linntean — na daoine a thug ainmean air àiteachan, agus àiteachan a chaidh ainmeachadh air daoine.
Anns an leabhar fìor inntinneach seo, tha Harris a’ mìneachadh mar a tha ainmean-àite air an cruthachadh mar thoradh air ar cànanan, ainmean pearsanta, ùidhean agus beachdan, a bharrachd air ar beatha shòisealta agus obrach sa bhaile agus air an dùthaich. Tha ‘The Place Names of Edinburgh’ a’ sealltainn gu soilleir cho cudromach ’s a tha ainmean-àite nar n-eachdraidh, agus mar a tha iad a’ cumadh caractar nam bailtean agus bailtean-mòra againn. ’S e goireas fiosrachaidh cudromach a th’ ann dhan a h-uile duine aig a bheil ùidh ann an Dùn Èideann agus a sgìre.
Rugadh Stuart Harris ann an Dùn Èideann ann an 1920. Fhuair e a chuid foghlaim aig Sgoil George Heriot agus Colaiste Ealain Dhùn Èideann, agus choisinn e teisteanas mar ailtire agus bha e ag obair aig Corporaid Dhùn Èideann agus Comhairle Sgìreil Baile Dhùn Èideann bho 1950 gus an do leig e dheth a dhreuchd mar Àrd-leas-ailtire a’ Bhaile ann an 1984. Am measg phròiseactan eile, stiùirich e dealbhadh Colaiste Napier (air a bheil Oilthigh Napier, Merchiston a-nis) agus Ionad Spòrs Meadowbank, agus stiùirich e ath-nuadhachadh Tùr Merchiston on chòigeamh linn deug gu pearsanta.
Bho 1975 air adhart, b’ e fear de na dleastanasan roinneil aige a bhith ag ainmeachadh sràidean, agus b’ e seo, còmhla ri a ùidh fad-beatha anns a’ bhaile agus na sgìrean mun cuairt air, a bharrachd air ùidh bheòthail ann an ainmean-àite san fharsaingeachd, a thug air an leabhar seo a sgrìobhadh, a’ chiad sgrùdadh coileanta air tùs agus eachdraidh ainmean fheartan, shràidean agus àiteachan ann am Baile Dhùn Èideann. Chaochail Stuart Harris ann an 1997.
